
Góry Świętokrzyskie to najmniejszy, ale jednocześnie i najstarszy łańcuch górski w Polsce leżący w województwie świętokrzyskim. Na ich terenie utworzono w 1950 roku Świętokrzyski Park Narodowy, który swoim zasięgiem obejmuje m.in. najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich, czyli Łysogóry z Łysicą (614 m n.p.m.) oraz Łysą Górą (595 m n.p.m.). Łysica jest najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich, dlatego zalicza się ją do Krony Gór Polski. Kilka lat temu pojawiła się jednak informacja, że według najnowszych pomiarów sąsiadujący z Łysicą szczyt Agata jest minimalnie wyższy. Dla przeciętnego turysty nie ma to żadnego znaczenia, ale jeśli ktoś kolekcjonuje szczyty “polskiej korony”, to dla świętego spokoju może zaliczyć oba wierzchołki.
Trasa: Święta Katarzyna- źródła św. Franciszka - Łysica - Agata - przełęcz św. Mikołaja - Kakonin - Podlesie - Huta Szklana - Łysica - Platforma widokowa na Gołoborzu - zespół klasztorny Święty Krzyż - ścieżka Śladem kolejki wąskotorowej - Święta Katarzyna
Link do trasy: mapa (zaznaczenie powrotu jest niemożlie, gdyż ścieżka Śladem kolejki wąskotorowej nie jest szlakiem)
Pokonany dystans: ok. 35 km
Czas przejścia: cały dzień
Opis trasy
Trekking rozpoczęliśmy we wsi Święta Katarzyna. Samochód zostawiliśmy na parkingu przy ulicy Klasztornej obok kościoła św. Katarzyny i klasztoru bernardynek. Ruszyliśmy czerwonym szlakiem w kierunku Łysicy. Tak na dobrą sprawę, jest to jedyny szlak, który przebiega przez prawie cały obszar Parku Narodowego. Pozostałe szlaki: niebieski, zielony i żółty tylko o niego zahaczają. Trasa w zdecydowanej większość wiedzie lasami, dominują tu buczyny oraz bory jodłowe. Na początku wędrówki mija się źródła św. Franciszka oraz drewnianą kaplicę również św. Franciszka. Pierwsze gołoborze można zobaczyć dopiero na stokach Łysicy. Czym są gołoborza? Bez wdawania się w szczegóły są to górskie rumowiska skalne. Gołoborza są jednym z najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu Gór Świętokrzyskich.
Na wierzchołku Łysicy stoi krzyż oraz drogowskaz z nazwą i wysokością szczytu. Nieco dalej na północny-wschód znajduje się szczyt Agata, niektórzy twierdzą, że to właśnie on jest najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich. Bezpośrednio przez Agatę nie przebiega szlak, trzeba trochę z niego zboczyć wchodząc w las. Nie ma tam żadnej tabliczki informacyjnej, ale są charakterystyczne skały. Na przełęczy św. Mikołaja czerwony szlak łączy się z niebieskim szlakiem i na krótko wychodzi poza granice Parku Narodowego biegnąc lokalnymi drogami przez wioski i pola uprawne. We wsi Podlesie szlaki ponownie się rozdzielają i czerwony szlak powraca do Parku i ciągnie się wzdłuż jego południowej granicy docierając do wsi Huta Szklana.
Świętokrzyski Park Narodowy
W Hucie Szklanej znajduje się główne wejście do Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Z tego miejsca na Łysą Górę i do klasztoru Święty Krzyż prowadzi asfaltowa droga nazywana Drogą Przewodników Świętokrzyskich. Wzdłuż drogi biegnie alternatywna ścieżka przez las, więc nie trzeba iść asfaltem. Tuż przed wieżą radiowo-telewizyjną (RTCN Święty Krzyż), która moim zdaniem mocno szpeci tamtejszy krajobraz, jest najpopularniejszy punkt widokowy: “Platforma widokowa na Gołoborzu”. Jak sama nazwa mówi, rozpościera się z niej widok na olbrzymie gołoborze oraz północną część województwa świętokrzyskiego. Oczywiście największą atrakcją Łysej Góry jest zabytkowy zespół klasztorny na Świętym Krzyż, który jest celem licznych pielgrzymek.
Po dojściu do Świętego Krzyża i zrobieniu sobie tam dłuższej przerwy rozpoczęliśmy powrót. Nie chcieliśmy wracać tą samą drogą, dlatego zdecydowaliśmy się na zieloną ścieżkę przyrodniczo-kulturową „Śladem kolejki wąskotorowej”. Ciągnie się ona wzdłuż północnych granic Parku Narodowego. W przeszłości jeździła tamtędy leśna kolej wąskotorowa łącząc Nową Słupię ze Świętą Katarzyną. Żeby się do niej dostać, wykorzystaliśmy niewielką ścieżkę biegnącą północnym stokiem Łysej Góry (ma swój początek przy parkingu obok klasztoru na Świętym Krzyżu). Pomimo, że jest ona zaznaczona na mapach, to raczej nie jest uczęszczana, o czym najlepiej świadczył fakt, że była mocno zarośnięta. Po dotarciu na właściwy trakt, czekała nas mozolna, kilkunastokilometrowa wędrówka.
Początek wędrówki czerwonym szlakiem.
Szlak „Śladem kolejki wąskotorowej” jest prosty jak strzała, nie ma tam żadnych zakrętów, podejść, czy zejść, a do tego cały czas biegnie lasem, przez co pozbawiony jest jakichkolwiek punktów widokowych. Droga bardzo się dłuży, dlatego jest to zdecydowanie trasa dla najbardziej wytrwałych szwendaczy. O wiele przyjemniej byłoby pokonać ten fragment rowerem. Pod koniec wędrówki dochodzimy do niebieskiego szlaku, który doprowadzi nas do parkingu we wsi Święta Katarzyna. Co prawda, po drodze jest kilka bocznych ścieżek (przynajmniej na mapach), którymi teoretycznie można pójść na skróty, ale w rzeczywistości nie radzimy tego robić (wiemy to z własnego doświadczenia!). Do samochodu wróciliśmy po całym dniu szwendania, w sumie zrobiliśmy pętlę mającą ok. 35 km.
Fotorelacja z wycieczki:
Studnia ze źródłami św. Franciszka, w tle kaplica św. Franciszka.
Drewniana kaplica św. Franciszka od tyłu.
Ciekawsze fragmenty czerwonego szlaku.
Gołoborze na stoku Łysicy.
Na szczycie Łysicy. Jest to jeden z 28 szczytów zaliczanych do Korony Gór Polski.
Szczyt Agata (tak przynajmniej pokazywał GPS i mapa), przez niektórych uznawany za najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich.
Zabytkowa chałupa we wsi Kakonin.
Pola uprawne poza granicami Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Przez większą część trasy dominowały buczyny, które wczesną wiosną prezentują się rewelacyjnie.
Główne wejście do Świętokrzyskiego Parku Narodowego we wsi Huta Szklana, tu początek ma Droga Przewodników Świętokrzyskich.
Platforma widokowa na Gołoborzu.
Z tego miejsca rozpościera się świetny widok na gołoborze na stoku Łysej Góry oraz północną część województwa świętokrzyskiego.
Gołoborze na Łysej Górze. Według licznych legend na szczycie Łysej Góry miały odbywać się sabaty czarownic!
Zespół klasztorny na Świętym Krzyżu
Bazylika Trójcy Świętej na Świętym Krzyżu
Po prawej stronie znajduje się dzwonnica, a po lewej brama, przez którą biegnie Droga Królewska (niebieski szlak) do Nowej Słupi.
Ścieżka prowadząca do traktu "Śladem kolejki wąskotorowej".
Ścieżka "Śladem kolejki wąskotorowej" i taką właśnie drogą trzeba iść kilkanaście kilometrów ...
Jeden z nielicznych prześwitów na ścieżce oraz ostatnie nasze spojrzenie na Góry Świętokrzyskie.
KONIEC
Pozostałe wpisy z serii: Korona Gór Polski:
- Beskid Mały: wejście na Czupel z Międzybrodzia Bialskiego
- Beskid Śląski: wejście na Skrzyczne i Malinowską Skałę
- Beskid Żywiecki: wejście na Babią Górę z przełęczy Krowiarki
- Karkonosze: Śnieżka oraz schronisko Samotnia